Saltatu nabigazioa

Hutsuneak bete

INDUSTRIAREN INGURUKO TESTUKO HUTSUNEAK BETE

Ikusi duzun bideoko informazioa gogoratzen saiatu eta ondorengo testuko hutsuneak bete.

 
INDUSTRIA ALTZAN
 
XIX. mendean handiak gertatu ziren gizartean. , artisautzak eta ontzigintzak lehentasuna galdu eta masiboa gailendu zen; industria-iraultza deitu zitzaion garai honi. Lege berriak egin eta , burdinbideak, banketxeak, garraio eta industria berri asko sortu ziren. Lantegi handi hauek aurrera ateratzeko, lan asko behar zuten. Horregatik, inguruetan bizi ziren eta artisau askok industrian lan egitera pasatzeko erabakia hartu zuten, eta beste askorentzat aukera izan zen, beste lanik ez zegoelarik.
 
Garai honek handiak eragin zituen. Landa-ingurutik hirirako migrazioa oso traumatikoa izan zen jendea askorentzat; nekazaritza-lana ere oso zen, baina hiriak naturarekin haustea eta handiko inguruan bizitzea eragin zien. Geroago, XX. mendean batez ere, gabeko urrunagoko beste lurralde batzuetatik ere etortzen hasi ziren asko eta asko, gainditu nahian, eta hori talka bikoitza izan zen, uzteaz gain, ohitura, hizkuntza, bizimodu, eguraldi desberdineko lekuetara iristen zirelako. 1910ean, Gipuzkoatik kanpo jaiotako % 16koa zen, eta 1970ean, aldiz, % 35.
 
Altzatarrek kontatu digutenez, etorri zirenean aurkitu zituzten lan ez ziren egokienak: oso ordutegi , lan gogorrak, soldata eskasa… Industria batzuetan, emakumeek kobratzen zuten gizonek baino, jatorriaren arabera ere soldata zen, edo jabeek edozein unetan erabaki zezaketen soldata txikiagoa ematea, adibidez eginez gero. Hala ere,  bertan lan egiteko prest zeuden soldata bat jasoko zutelako eta bizileku berrian egoera berdinean zeuden beste familiekin etxea dirua iristen zitzaielako.
 
Hauek dira Altza inguruan pisu handia izan zuten industrietako batzuk: , Luzuriaga, Ramón Vizcaíno, Contadores, portzelana fabrika, Molinaoko petrolio fabrika, irin fabrika...
 
Industria hauetako askotan oso luzea zen, 8 ordu baino gehiagokoa. Horretaz gain, diru gehixeago irabazteko gehigarriak egiten zituzten edo lekutan lan egiten zuten. Horrela, altzatar askok lanean pasatzen zuten egun osoa mantenua irabazi ahal izateko.
 
Industrian lan egiteari zegokionez, handiak zeuden gizon eta emakumeen artean. Lantegietan lan egiten zuten emakume gehienak kaleratzen zituzten. Horregatik, familia aurrera ateratzeko dirua behar zuten emakume ezkonduek bestelako bilatu behar izaten zituzten, hala nola, emakume eta gizon etxe edo arropa garbiketa, dendetan laguntzea, edo etxean lana egitea eta gero lan hori oihalgintza fabrika edo tailerrei edo arropa-dendei saltzea.
 
ere fabriketan lan egiten zuten. Datu zehatz gutxi ditugu, baina adibidez Errenterian  (“Manchester txikia” deitzen zitzaion garai hartan, hainbeste fabrika edukitzeagatik), XX. mendearen hasieran, fabriketako % 12 baino gehixeago 16 urtetik beherakoak ziren, neskak eta mutilak, eta bazegoen errosario-fabrika bat zeinetan langileen baino gehiago 16 urtetik beherakoak ziren. Langile haur-gazteei oso gutxi ordaintzen zieten, “ ” kategoria zutelako.
 
Poliki-poliki, langileak joan ziren beren lan baldintzak hobetzeko, hasieran bat-batean eta geroago antolatuz. Protestak eta grebak egiten zituzten langile bat kaleratzen zutenean, edo istripu larri bat gertatzen zenean, edo soldata igoerak eskatzeko. Haurren lanaren aurkako ezartzen hasi ziren eta 1977az geroztik, gutxienez 16 urte eduki behar dira lan egiten hasteko, haur eta gazteek urte gehiago pasatzeko.
 
Familiako kide edo ezagunen batek industrian lan egiten al du? Fabrikek nolako kutsadura eragin dute bizi zaren inguruan?

Gaitu JavaScript